- OSTIARIUS
- OSTIARIUSsecundus ordo in Ecclesia, iuxta Hieronymum. Isidor. Iun. Ad Ostiarium pertinent claves Ecclesiae, ut claudat et aperiat templum Dei, et omnia, quae sunt intus, extraque custodiat, fideles excipiat, excommunicatos et infideles proiciat. Hieronymus, Secundus Ostiariorum Locus est, qui claves regni caelorum tenent; quae Patriarchis dantur, quoniam praesunt portis Hierusalem, atque inter bonum et malum habentes iudicium aperiunt quod nemo claudit, et claudunt; quod nemo aperit. Vide Alcuin. et Spelmann. Glossar. Archaeol. Vox e saeculo desumpta. Erant enim apud Romanos servi hôc nomine insignes, quod, ostii custodes, ad illud more antiquô catenis religati essent, ut refert Sueton. l. de claris Rhetorib. c. 3. Ovid. Amor. l. 1. El.6. v. 1.Ianitor indigne durâ religate catenâDifficilem motô cardine pande forem.Hinc Afranium, Festus et Nonius aiunt sic in Vopisco scripsisse, Hostiarii impedimenta titinnire audio. De iis scite admodum et facete Plautus in Asinaria, Actu 2. sc. 3. v. 6.——— Nolo ego fores conservas measAte verberarier: sane ego sum amicus nostris aedibus.ME. Pol! haud periclum est, cardines ne foribus effringantur,Si istôc exemplô omnibus, qui quaerunt, respondebis.LI. Ita haec morata ianua'st, extemplo IanitoremClamat, procul si quem videt ire ad se calcitronem.Officium illorum pulchre explicant Salvianus de Provid. Dei l. 3. Vide quoque Senecam de Ira l. 3. c. 37. de Tranquill. vitae c. 11. Varronem l. 1. de R. R. c. 13. Plin. l. 12. c. 14. Ulpianum Leg. 12. §. Idem respondit. ff. de instr. et §. 9. eod. tit. Alfenum l. 61 ff. de Legat. l. 3. etc. Quo autem ignoti ingressu aedium arcerentur, non longe ab Ostiarii cella, canis ingens, cateuâ itidem vinctus, in paricete pictus erat, superque quadratâ literâ iscriptum. CAVE CANEM, ut ex Petroni Satyr. discimus. Nam ex edicto Aedilium (l. hi enim; cum seqq. ff. de Aedilitio edicto) canem mordacem ita habere, ut cuiquam nocere vel damnum dare posset, non licebat. Vide Auson. Popmam Coniectan. in Varronis Satyras Menippeas, Tit. Popmam de Operis Servorum, et supra in voce Ianitor. Apud Imperatores Romanos citerioris aevi, iuxta Salmas. Cancellarii olim, ad cancellos suos sedentes, admissiones et ingressus ad Iudicem, ut sine confusione et tumultu fierent, curabant, Iudici praesentandos admittebant, responsa Iudicumexsecutione mandabant, et idem plane sustinebant officium, quod hodie solent in Curiis Regis, qui Hussiers, h. e. Ostiarii, dicuntur, ad Vopisc. Carino c. 16. CErte qui ad velum stabat, Cancellarius: nam Ostiariorum id potissimum munus fuit. Monachus Sangallensis de Carolo M. l. 1. c. 20. Tunc dixit nominatus, non revera Episcopus, ad Ostiarium vel Scarionem suum, cuius dignitatis aut ministerii viri, apud antiquos Romanos, Aedilitiorum nomine censebantur. Palatii autem Ostiarius, primus inter Ministeriales Palatinos, qui maioribus ministeriis suberant, statuitur ab Hincmaro de Ordine Palatti c. 17. E quibus aliquot recensentur, scil. Goterannus magnificus Ostiarius, in Ep. Hadriani Pontisicis Romani 92. Godicis Carolini. Francolinus, Ostiarius Regis, apud Odorannum in Chron. A. C. 1031. Gerungus, summus sacri Palatii Ostiarius, apud Frotharium Tullensem Ep. 2. 4. etc. Apud eundem Hincmarum in append. ad Flodoardum, Atho Ostiarius Caroli magni, memoratur. Ostiariorum Magister, apud Eginhardum A. C. 822. Βασιλικὸς ὀςτιάριος καὶ λογοθέτης τοῦ ςτρατιωτικοῦ λογοθεσίου, in VII. Synodo Act. 1. In Ecclesia Lat. Ostiario primum gradum Ordinis Ecclesiastici, assignat Car. du Fresne Glossar. apud quem vide Auctores in hanc rem complures. De quorum ordinatione ista habet Ordo Romanus et Liber Sacramentorum Gregorii: Ostiarius, cum ordinatur, postquam ab Archidiacono instructus fuerit, qualiter in domo Dei debeat conversari, ad suggestionem Archidiaconi tradat ei Episcopus claves Ecclesiae, dicens, sic age quasi redditurus Deo rationem pro his rebus, quae istis clavibus recluduntur, et tradat ei Diaconus ostium Ecclesiae. Hinc Ostiariatus, in Tabulario S. Bertini, i. e. Ostiarii ordo, de quo etiam aliquid, in voce Ordinatio. Leoni Ostiensi, velum ad ostium aedis sacrae, Ostiale seu Ostiarium, dicitur l. 1. c. 58. etc. Sed et Templo Hierosolymitano sui erant Θυρωροὶ seu Ostianii, quorum frequens mentio in Vet. Testamento: Vide infra Pontificalis dignitas: nec non Ecclesiae primitivae, sub Novo, quorum meminit can. 24. Laodicenus; aliter Πυλωροὶ quoque dicti, ut patet ex Nomocanone Photii c. 31. Cuiusmodi Πυλωροὶ in magna Ecclesia Constantinopoli erant septuaginta quinque, ut legitur inHeraclii Aug. Novella in Bibl. Iuris Can. p. 1367. Alias tres numerô recenset Constantinus Cabasilas Quaesitis ad Ioannem Citri Episc. Quorum munus, custodire portas Templi ἵνα μή τις τῶ ἀσεβῶν ἐπὶ κατασκοπῇ καὶ χλεύῃ τῆς Ε᾿κκλησίας ἐισέλθῃ, καὶ ἵνα μή τις τῶ ἔνδον Χριςτιανῶν ὑπὸ ῥαθυμίας ἐξελθεῖν δύνηται πρὸ καιροῦ, Ut ne quis impiorum ad speculationem et ludibrium Ecclesiae intret, et, ne quis illorum, qui intus sunt, Christianorum, per negligentiam exire possit ante tempus, Metrophanes Critopulus Confess. Eccl. Orientalis c. 11. apud Clar. Suicerum Thesaur. Eccl. voce Θυρωρὸς, ubi et de metaphorico eius significatu, in Sacris, et apud Scriptores Ecclesiast. varia. Faciunt huc illa Isidori: Ad Ostiarium pertinent claves Ecclesiae, ut claudat et aperiat templum Dei —— fid eles recipiat, excommunicatos et infideles reiciat etc.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.